بتن اکسپوز :
exposed concrete
بتن اکسپوز شباهت بسیاری با موضوع بتن دارد. بتن به عنوان پر تولیدترین ماده صنعتی در جهان می باشد که انواع و اقسام مختلفی دارد. ساختار بتن مجموعه ای از ذرات شن و ماسه به وسیله چسبی متشکل از سیمان و آب بهم متصل شده اند که این مواد به نسبت مشخصی باهم مخلوط میشوند، این میزان مشخص طرح اختلاط نام دارد که بر اساس فرمول و محاسب معین می‌گردد بنابراین بسته به بزرگی ذرات شن و ماسه و میزان آب و سیمان می تواند مقاومت های مختلفی داشته باشد و در جاهای مختلف بسته به نوع کاربری و هدف مورد نظر مورد استفاده قرار گیرد. شن، ماسه، سیمان و آب بدست می آید، یکی از این انواع بتن ، بتن اکسپوز می باشد که در این مقاله به بررسی این نوع بتن و ذکر خصوصیات آن خواهیم پرداخت. بتن اکسپوز امروزه به عنوان یکی از مهم ترین اشکال نما سازی در سازه های مدرن میباشد. هیچ یک از متریالهای نماسازی نمی توانند تا این حد کاربردی و متنوع و انطباق پذبر باشند، بنابراین از بتن اکسپوز جهت اجرای هر نما با هر شکل و طراحی می توان استفاده کرد و تمام اشکال و نقوش مورد نظر را با استفاده از سیستم قالب های موجود و به شکلی مقرون به صرفه و اقتصادی می توان بر بدنه سازه ایجاد کرد.
معرفی بتن اکسپوز :
بتن اکسپوز یا بتن‌نما، نوعی از بتن است که به عنوان سطح تمام شده کار استفاده میشود و روی آن (برای مدتی یا همیشه) پوشانده نمیشود، به همین خاطر باید در انتخاب بتنی با کیفیت و طرح اختلاط مناسب‌تر دقت نمود، زیرا قرار است که نمای کار باشد. به عبارتی در در اکثر ساختمان های بتنی که دارای تیر وستون از نوع بتن مسلح هستند بعد از اتمام کار برای زیبایی و و همچنین محافظت سطح رویه بتن از عوامل جوی یک سری پوشش هایی به عنوان نما از جنس سنگ و … بر روی سطح خارجی بتن که در تماس با محیط اطراف است قرار می گیرد این در حالی است که بتن اکسپوز یا نما در واقع خود، نمای ساختمان هستند.
تاریخچه بتن اکسپوز :
بتن اکسپوز برای اولین بار در مرکز تجاری Corbusier در دانشگاه هاروارد استفاده شد. این پروژه ی خاص توجه بسیاری از طراحان را در ایالات متحده به خود جلب کرد. در سال های بین ۱۹۶۵ تا ۱۹۹۰ بود که استفاده از بتن اکسپوز رونق گرفت که این باعث پیشرفت فرآیندهای بتن ریزی شد.
مشخصات فنی بتن اکسپوز :
بتن اکسپوز متشکل از ماسه ریزدانه، آب وسیمان است که در حین اختلاط به آن مواد روان کننده و پرکننده اضافه می شود.از مهم ترین مشخصات این نوع از بتن می توان به موارد زیر اشاره نمود :
– این بتن رنگ پذیری بالایی دارد که به دلیل سطح صاف و یکپارچه آنهاست؛
– یکپارچه بودن و استحکام بالای این بتن کمک می‌کند که تا حدود ۵۰۰۰ پاسکال فشار را تحمل کند؛
– حداکثر جذب آب در بتن اکسپوز حدود ۶ درصد است که عملاً استفاده از آن برای زیر زمین و بخش‌های مرتبط با رطوبت آسان می‌کند.
– وزن مخصوص این بتن حدود ۲۴۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است که نسبت به بتن معمولی بیشتر است.
– با توجه به اینکه در جریان استفاده از این بتن، از اتلاف سیمان و مواد تشکیل دهنده جلوگیری میشود، توجیه اقتصادی مناسبی دارد.
– چون هیچگونه حفره یا حبابی در این نوع بتن دیده نمیشود، استحکام کششی و فشاری بالایی دارد.
طرح اختلاط بتن اکسپوز :
همانطور که در بالا هم اشاره شد بتن اکسپوز متشکل از ماسه ریزدانه، آب وسیمان است که در حین اختلاط به آن مواد روان کننده و پرکننده می باشد ، بنابراین با توجه به اینکه این نوع از بتن به عنوان نما هم استفاده می شود بایستی یک طرح اختلاط متفاوت تری نسبت به بتن معمولی داشته باشد چرا که باید بتواند در مقابل عوامل جوی و تغییر دما و رطوبت مقاوم باشد. بطور کلی این تفاوت بصورت قابل توجهی محسوس نیست و کلیت روش طبق طرح اختلاط بتن معمولی است اما با توجه به افزودن مواد پرکننده که باعث لغزندگی ماسه و سیمان میشود اگر زمان اختلاط بتن بیش از حد باشد موجب جدایش دانه از هم می شود بنابراین زمان اختلاط در این نوع بتن بسیار مهم بوده و حدودا ۷ تا ۱۰ دقیقه تخمین زده می شود. از دیگر مسائلی که باید حین اختلاط بتن اکسپوز به آن توجه نمود درزگیری قالب ها، استفاده از مواد افزودنی مناسب و روغن قالب ها و ویبره جهت خروج حباب های هوا می باشند.
اجرا و نحوه بکارگیری بتن اکسپوز :
بطور کلی نحوه اجرای این نوع بتن ، به دو صورت می باشد :
روش اول : روش پیش ساخته
این روش که بیشتر در پروژه های معمولی مورد استفاده قرار می گیرد بدین صورت است که در کارخانه یا شرکت تولید بتن ابتدا قالب های استاندارد و با ابعاد تعیین شده برای پروژه مورد نظر تهیه شده و اجزای سازنده باهم ترکیب شده و تا رسیدن به استحکام مورد نظر نگهداری می شوند سپس به محل پروژه مورد نظر انتقال داده می شوند و طبق نقشه های اجرایی در محل های مورد نظر نصب می شوند.
روش دوم : روش پیش رونده
این روش بیشتر برای پروژه های بزرگ همانند سدسازی و پل سازی مورد استفاده قرار می گیرد و علت این امر این است که حجم بتن مصرفی زیاد بوده و امکان استفاده از بتن پیش ساخته وجود ندارد همچنین امکان نماسازی هم وجود ندارد به همین دلیل ابتدا پایه های پل اجرا شده سپس قالب ها روی پایه ها گذاشته شده و بتن ریزی می شود و بعد از مراقبت های لازم و رسیدن به استحکام کافی بتن ریزی پیش برده شده و بتن کفه سایر دهانه های پل نیز اجرا می شود.
موارد استفاده از بتن اکسپوز :
– اجرای نمای خارجی سازه ها
– استفاده در طراحی داخلی
– مسیرهای رفت و آمد
– کف
– زیرساخت
– محوطه سازی
– پوشش های جاده ای و حمل و نقل
در نهایت می توان گفت اجرای این نوع بتن در موارد مختلف و به اهداف مختلف امکانپذیر است اما به طور کلی می توان گفت طراح باید، هنگام استفاده از این متریال دقت لازم را به خرج دهد تا در درجه اول، این متریال را در جای درست مورد استفاده قرار دهد، چرا که استفاده ی نادرست از این نوع بتن سبب ایجاد سطحی نامناسب و مانند سطوح پرداخت نشده خواهد شد و در مرحله ی دوم سردی برخواسته از بتن، فضا را خشن و سرد نکند. برای جلوگیری از این امر این بتن باید در ترکیب با سایر متریال های گرم به کار رود.
اگر نیاز به اطلاعات بیشتر در این باره دارید میتوانید بر روی عبارت Exposed Concrete کلیک کنید.
عالی بود. خیلی ممنون
ممنونم
ما با نظرات شما قدرتمند تر نیز میشویم
همینطور شما میتوانید از کل مقالات ما در مورد بتن را نیز مطالعه فرمایید.