بتن پیش ساخته :

بتن پیش ساخته چیست؟

بتن پیش ساخته (Precast concrete) و کاربرد آن این روز ها شهره ی عام و خاص شده است.بسیاری از دانشجویان ومحققان به دنبال این مسئله هستند که واقعا بتن پیش ساخته چیست و چه کاربردی دارد؟ بتن پیش ساخته به انگلیسی برابر واژه ی Precast concrete میشود ولی اجازه دهید تابا بتن پیش ساخته به طور کامل آشنا شویم.

بتن جزء مصالحی هست که امروزه بیشتر از سایر مصالح در ساختمان انواع بناها مثل ساختمان پل ها ، ساختمان سدها، ساختمان مترو ها ، ساختمان فرودگاه ها و ساختمان بناهای مسکونی و اداری و غیره به کار برده می شود. با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی در قرن اخیر، علم شناخت انواع بتن و خواص آنها نیز توسعه قابل ملاحظه ای داشته است، به نحوی که امروزه انواع مختلف بتن با مصالح مختلف تولید و استفاده می شود و هر یک خواص و کاربری مخصوص به خود را داراست. با توجه به پیشرفت روز افزون جامعه بشری و رشد جمعیت و نیاز سریع به تامین سرپناه و مسکن ، روش های سنتی تولید مسکن دیگر جوابگوی این نیاز گسترده نیست .  این مقاله قصد داریم به معرفی بتن پیش ساخته پرداخته و انواع و ویژگی های آن را بیان کنیم.

مفهوم اساسی بتن پیش ساخته اولین بار در ایالات متحده در سال ۱۸۸۶ مورد توجه قرار گرفت. سپس در سال۱۹۳۰ یک مهندس فرانسوی نشان داد که اگر فولاد با مقاومت بالا برای پیش تنیده کردن بتن استفاده شود بتن پیش ساخته موفق خواهد بود . این حرکت باعث شد بتن افت تنشی حدود ۲۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع که در اثر انقباض بتن حاصل میشود را تحمل کند .اولین تجربه ی بتن پیش ساخته در ایران به حدود ۵۰ سال پیش بر می گردد. بتن پیش ساخته یک محصول ساختمانی تولید شده توسط ریخته گری بتن در یک قالب و یا فرم قابل استفاده مجدد است که سپس در یک محیط کنترل شده، به محل ساختمان حمل شده و در محل قرار گذاشته می شود. در مقابل ، بتن استاندارد در اشکال خاص محل کار ریخته شده و در محل کار درمان می شود. سنگ های پیش ساخته بدلیل استفاده از سنگ دانه های ریز در مخلوط با بتن پیش ساخته متفاوت هستند، بنابراین محصول نهایی، ظاهری نزدیک به سنگ ها و صخره های طبیعی دارند.

• مزیت زمان بتن پیش ساخته :

علاوه بر عامل اقتصادی در مورد مدت زمان پروژه به گونه ای است که نمی توان سال ها مانع رفت و آمد شد و فقط مدت محدودی برای انجام و اجرای سازه وقت داریم و از این نظر بتن پیش ساخته برای ما بسیار اقتصادی تر و همچنین مقرون به صرفه تر است.

• مزیت عدم امکان اجرا در محل بتن پیش ساخته :

گاها در برخی از پروژه ها همانند پل ها نمی توان قطعات بتن پیش ساخته را در محل نهایی کارگاه اجرا نمود و از این رو بتن پیش ساخته به ما این امکان را میدهد تا در محل خط تولید بتن پیش ساخته ، آن را ساخته و به محل نهایی انتقال دهیم.

• مزیت عدم نیاز به وجود نیروی متخصص در محل اجرای بتن پیش ساخته :

در چنین مواردی ترجیح داده می شد که اجرای قطعات بتن پیش ساخته در کارخانه انجام شود.

• مزیت عدم وجود محدودیت فصلی برای بتن پیش ساخته :

در هوای خیلی سرد و خیلی گرم که امکان بتن ریزی وجود ندارد یا با مشکلات زیادی روبه رو می باشد پس از این رو بتن پیش ساخته این امکان را برای ما ایجاد میکند که در کارگاه آن را ساخته.

بتن پیش ساخته چیست؟

1.ساختمانهای پیش ساخته ی بتنی

۲٫ساختمانهای چوبی پیش ساخته

ساختمان های بتنی پیش ساخته خود به دو دسته تقسیم می شوند :

الف-ساختمان هایی که تیر و ستون در کارخانه ساخته شده و سپس به محل اجرای ساختمان منتقل می شدند و دیوار های جدا کننده در محل اجرا می شوند که برای دیوارهای جدا کننده ی این نوع ساختمان معمولا از دیوارهای گچی یا آجرهای سبک وتوخالی استفاده میشود و سقفها ممکن است پیش ساخته یا بتنی باشند.

ب- ساختمان هایی که تمامی قطعات آنها در کارخانه ساخته می شوند.

1.قطعات دیوارهای پیش ساخته بتنی و مشبک ماندگار

انواع قطعات اصلی سازه شامل: دیوار های larg panel ، تک جداره و دوجداره عايق دار و ساده باربر ، فیسینگ و نما و همچنین ماندگار قلزی مشبک دیواری

۲٫ قطعات پیش دال و دال بتنی پیش ساخته

انواع قطعات اصلی سازه شامل: پیش دال ، کوبیاکس ، دال کامل و دال کف

۳٫ قطعات پیش ساخته بتنی سفارشی

انواع قطعات شامل: انواع باکس ، نیوجرسی بریر ، منهول ، سنگ دال و…

۴٫ قطعات پیش ساخته دیوار محوطه

انواع قطعات یک رو ، دو رو و نقش دار شامل: پنل دیواری ، ستون و پی

در اوایل صنعت بتن پیش ساخته به دلیل وجود نداشتن یک استاندارد ثابت بتن پیش ساخته به صورت مختلف و اشکال هندسی متفاوتی ساخته می شد و به صورت تجربی شکل های پیش ساخته ها استاندارد شدند مثلا برای پلها تیرهای تی شکل و قوطی شکل مناسب ترین تولیدات بودند برخی از قطعات کف و سقف که در گذشته استفاده می شدند عبارت بودند از : تیر های با مقطع تی شکلی مضاعف ، تی های تک ، ناودانی ها ، دال های تخت تو پر وانواع دیگری از این شکلها میباشد. 

بعد از چندین سال ثابت که تی های مضاعف برای دهانه های ۱۰ تا ۲۰ متر بسیار اقتصادی هستند و در تمام فعالیتهای صنعتی به صورت استاندارد در آمدند . تی های مضاعف با عرض ۲۴۰سانتی متر رواج دارند اما با عرضهای ۲۷۰،۳۰۰،۳۶۰ نیز ساخته میشوند ارتفاع این مقاطع۳۰ تا۱۰۰سانتی متر تغییر می کند رایج ترین تی ها عرض ۲۴۰ وارتفاع ۶۰ سانتی متر میباشد.

در ابتدا دال های تو خالی به ضخامتهای ۱۰،۱۵،۲۰ ساخته می شوند اما امروزه معمولا به ضخامت ۲۰ سانتی متر و گاهی به ضخامت ۲۵و۳۰ سانتی متر ساخته میشوند دالها اکثرا با نام ماشین تولید شونده ی آنها شناخته می شوند.

سیستم پیش ساخته بتنی به یکی از دو روش زیر اجرا می‌شود:

اجرای ساختمان به روش خطی (تیر و ستون)

در روش خطی  اجرا اجزای تشکیل دهنده سازه در این روش شامل شناژ ، پی، سقف، تیر و ستون می باشد .این قطعات به صورت پیش ساخته بوده و اتصالت این نوع قطعات از نوع تر می باشد . اتصالات قطعات به وسیله اجرای بتن  در فاصله بین دو نقطه  و با استفاده از میلگرد های از قبل پیش بینی شده در لبه قطعات  و میلگرد های اتصال دهنده ای که قبل از بتن ریزی اتصال نصب می شود ، صورت می گیرد .

اجرای ساختمان به روش دیواری

در این روش اجزای تشکیل دهنده سازه ساختمان، شامل پی نواری، پانل‌های .یوار و سقف به صورت پیش ساخته هستند. اتصالات این روش از نوع پیچ و مهره و در برخی موارد اتصال تر می‌باشد. کلیه باز شوهای در و پنجره و هر نوع داکت تاسیساتی و حتی محل کلید و پریز و لوله‌های برق از قبل پیش بینی شده و در کارخانه اجرا می‌گردد.

اجزای تشکیل دهنده سازه در این روش اجرا  شامل پی نواری ، پانل های دیوار و سقف  به صورت پیش ساخته هستند  علاوه براستفاده از اتصال تر  در این نوع روش اجرا از پیچ و مهره نیز هم  استفاده می شود  . در این روش اجرا  کلیه بازشو های در و پنجره و هر نوع داکت تاسیساتی  و تاسیسات برقی همچون پریز ها ،  لوله های برق  و محل کلید ها   در کارخانه تولید می شود .

1.مقاومت در برابر ضربه و حریق

۲٫انتخاب های هنری و زیبایی شناختی نامحدود

۳٫بازدهی حرارتی خوب و مناسب در برابر تغییرات آب و هوا

۴٫کوتاه شدن زمان ساخت

۵٫کاهش مصرف چوب در قالب بندی

اگر به دنبال اطلاعات بیشتر میباشید اینجا کلیک کنید.