کنترل پلان معماری در اتوکد(جلسه چهارم)

کنترل پلان معماری در اتوکد در تاریخ ۱۴۰۰/۰۴/۱۲ به‌روزرسانی شد!

اجازه بدهید در شروعی مقاله از شما یک سوال بپرسم: اگر اگر از شما بپرسند دو نرم افزار مهم در رشته مهندسی عمران را نام ببرید شما چه پاسخی می دهید؟ یک مدت پیش ما در پیج اینستاگرام شهر نوین عمران و معماری این سال را پرسیدیم و نزدیک به ۹۸ درصد مخاطبین ما پاسخ دادند اتوکد و ایتبس!

هیچ وقت نمی توانیم ارزش نرم افزارهای دیگر مثل سیف ، سپ۲۰۰۰ و یا … را نادیده بگیریم اما به جرات می‌توانیم بگوییم که با توجه به شرایط حال حاضر بازار ایران، اتوکد و ایتبس از پرکاربردترین نرم افزارها برای مهندسین عمران هستند در این مقاله قصد داریم تا به کنترل پلان معماری در اتوکد بپردازیم و مطالب جلسه سوم را به شما به صورت عملی آموزش دهیم!

 

 

 

 

 

تمایل دارید این جلسه و جزوه آموزشی آن را دانلود کنید؟
اين جلسه حاوي

1. فيلم آموزشي بالا
2. ۲ جزوه آموزشي براي درک بهتر ويديو به زبان فارسي

ميباشد، اگر تمايل داريد تمامي۴۴ قسمت آموزش ايتبس و تمامي جلسات آموزش سيف را دانلود کنيد، بايد عضو الماسي شهر نوين عمران ومعماري باشيد! چنانچه تاکنون ثبت نام نکرديد از طريق دکمه زير ثبت نام کنيد.

تاکنون بيش از ۲۰۰۰ نفر عضو الماسي شهر نوين عمران ومعماري شده اند!

هزينه عضويت تنها ۲۹ هزار تومان

خيلي سريع من را عضو الماسي کن!

 

 

 

در جلسات گذشته آموزش ایتبس مسیری را برای رسیدن به موفقیت ترسیم کردیم. قسمت اول این مسیر، کنترل پلان معماری بود. در این قسمت نکات تئوری و آکادمیک را با یکدیگر یاد گرفتیم. در این جلسه آموزش نرم‌افزار ایتبس، وارد نرم‌افزار اتوکد شده و نکاتی که آموخته‌ایم را پیاده‌سازی می‌کنیم.
اگر به دنبال این هستید که صفر تا صد کنترل پلان معماری را آموزش ببینید، زیر این ویدئو لینکی برای شما قرار داده‌ایم تا این آموزش را به‌راحتی تهیه کنید

نرم‌افزار اتوکد چیست؟

نرم‌افزاری است که برای ترسیم نقشه‌های مهندسی و صنعتی به کار می‌رود.  کاربران اتوکد امکان استفاده از محیط‌های دو و سه بعدی  و همچنین ترسیم فنی را دارند.

نرم‌افزار اتوکد (AutoCAD) یکی از محصولات یک شرکت آمریکایی به نام اتودسک (Autodesk) می‌باشد. اتودسک که در سال ۱۹۸۲میلادی به کمک جان والکر (John Walker) که از دست اندرکاران نرم‌‍افزار قدرتمند AutoCAD بوده ‌است بنیان‌گذاری شده ‌است. هدف و به نوعی شعار این شرکت “طراحی به کمک رایانه” (Computer-aided design) است که مخفف آن CAD می‌شود.که به معنی طراحی به کمک نرم افزار است.نرم‌افزارهای Autocad و Revit این شرکت به‌طور گسترده مورد استفاده معماران قرار می‌گیرد و همچنین نرم‌افزار‌هایی مثل تری‌دی‌مکس و مایا نامی آشنا در صنعت و تولید دارند.

به زبان ساده بگویم، بجای اینکه یک شی را با خط کش یا دست بکشیم، با اتوکد همان را بصورت دقیق و سریع، با رایانه ترسیم می کنیم.

این نرم افزار از یک الگوی جالب برای نام‌گذاری این نرم افزار استفاده می‌ کند که هر نسخه از نام نسخه سال بعد استفاده می‌نماید.

اتوکد، تنها نرم افزار شناخته‌ شده در زمینه طراحی نیست و نرم افزارهای زیادی در حال رقابت با این نرم افزار هستند.

برنامه نویسی در اتوکد با استفاده از اتولیسپ انجام می‌شود. این زبان، به منظور خودکار کردن فرآیندهای تکراری و انجام محاسبات پیشرفته ریاضی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین مهندسین و طراحان سازه برای طراحی، پیش‌طراحی و مدل‌سازی ساختمان‌ها و دیگر سازه‌ها از این نرم‌افزارها استفاده می‌کنند.
شرکت معروف و مشهور اتودسک به‌وسیله نرم‌افزارAutoCAD برای اولین بار شناخته شد اما اکنون به تولید طیف گسترده‌ای از نرم افزارهای طراحی و مهندسی اقدام کرده است. همچنین برای مشتریان خود نرم‌افزارهایی مانند Sketchbook و Homestyler و Pixlr را ساخته است.

در جلسه چهارم آموزش رایگان ایتبس که ما در مورد کنترل پلان معماری در اتوکد صحبت می‌کنیم از نرم‌افزار اتوکد که یکی از محصولات این شرکت می‌باشد استفاده خواهیم کرد.

 

پرکاربردترین نرم‌افزار دنیا !

در جلسه آموزشی امروز ما به کنترل پلان معماری در اتوکد می‌پردازیم و به سراغ نرم‌افزار اتوکد می‌رویم و مطالب علمی جلسه سوم آموزش ایتبس را، به‌صورت عملی در پرکاربردترین نرم‌افزار دنیا انجام می‌دهیم.

صفت پرکاربردتین نرم‌افزار دنیا را ما در شهر نوین عمران و معماری به اتوکد نداده‌ایم ! 

در سال ۲۰۱۸ یک شرکت کانادایی به نام نیکیتن ایترپرایز آمار جالبی را ارائه کرد و در سطح جهانی بیان کرد که نرم‌افزار اتوکد برای سومین سال پیاپی پرکاربردترین نرم‌افزار دنیا در زمینه نقشه‌کشی، معماری و طراحی صنعتی است.

مخصوصاً در کشور ما این نرم‌افزار طرفداران بسیاری دارد و تقریباً تمام دانشجویان رشته‌های معماری,عمران و صنعتی به نوعی با آن درگیر هستند. از این نرم‌افزار برای نقشه‌کشی ساختمانی و صنعتی، طراحی قطعات، مدل‌سازی، معماری داخلی و خارجی، طراحی نما و غیره استفاده می‌گردد. امکانات متنوع این نرم‌افزار باعث شده تا این نرم‌افزار در کاربری‌های مختلف خانگی، اداری، تجاری و حتی نظامی مورد استفاده قرار بگیرد.

از کاربردهای وسیع اتوکد در مهندسی عمران می‌توان به نقشه کشی سازه های فولادی و بتن آرمه اشاره کرد. اکثر نقشه‌های فاز یک و دو (ستون گذاری پلان، پلان آکس بندی، پلان فونداسیون، پلان ستون گذاری، پلان تیرریزی و جزئیات اجرایی) در محیط این نرم افزار ترسیم می‌شوند.

از دیگر کاربردهای اتوکد در مهندسی عمران، استفاده از خروجی سازه‌های طراحی‌شده در این نرم‌افزار برای تحلیل و طراحی سازه است. اغلب نرم‌افزارهای مهندسی عمران از فایل‌های اتوکد پشتیبانی می‌کنند. همین امر باعث شده است ، که دقت و سرعت فرآیند مدل‌سازی برای تحلیل سازه را افزایش یابد.

اتوکد، از نرم افزارهای شناخته‌شده و پرکاربرد در حوزه معماری است. مهندسان معمار معمولا از این نرم افزار برای طراحی ساختمان‌های مسکونی و تجاری استفاده می‌کنند. تهیه نقشه‌های معماری ساختمان، طراحی فضای داخلی و رندرگیری نیز از دیگر کاربردهای اتوکد در مهندسی معماری هستند. بسیاری از پلان‌های مورد استفاده برای شیت بندی معماری نیز توسط این نرم افزار تهیه می‌شوند. البته نسخه تخصصی اتوکد برای مهندسی معماری، AutoCAD Architecture است.

اتوکد، نرم افزار اصلی برای نقشه کشی تاسیسات برقی و تاسیسات مکانیکی (بهداشتی و گازرسانی) ساختمان است. نقشه تاسیسات ساختمان معمولا در کنار نقشه‌های اجرایی (معماری و سازه) تهیه می‌شوند. این نقشه‌ها محل قرارگیری اجزای مختلف، نوع و نحوه اتصالات آن‌ها به یکدیگر را مشخص می‌کنند.

 

 

قبل از کنترل پلان معماری اقدامات زیر را انجام دهید:

زمانیکه ما با نرم‌افزار اتوکد کار می‌کنیم ممکن است سرعت نرم‌افزار پایین باشد. پس برای راحتی کار، بهینه‌سازی‌هایی را برای افزایش سرعت انجام می‌دهیم. این بهینه‌سازی از ۳ طریق nologo، PURGE، OVERKILL امکان‌پذیر است.

 زمانیکه نرم‌‌افزار اتوکد را اجرا می‌کنیم، اندکی زمان می‌برد تا وارد محیط نرم‌افزار شویم. علت آن لود شدن لوگو خود نرم‌افزار است. ما می‌توانیم این زمان‌بندی را بهینه‌تر کنیم.

۱) روی نرم‌افزار کلیک راست کرده و گزینه Properties را انتخاب کنید.
۲) سپس گزینه Shortcut را انتخاب کرده
۳) در قسمت Target در آخر جمله ‌عبارت روبه‌رو را اضافه کنید: /nologo
۴) در آخر گزینه Apply را انتخاب کرده و OK کنید.

قبل از درج کلمه nologo/ ابتدا باید از روی کیبورد Space (فاصله) گذاشته بشه و بعد این کلمه را تایپ کنید.
وقتی مجدد نرم‌افزار را اجرا می‌کنیم متوجه می‌شویم لوگو نرم‌افزار باز نشده و در زمان کمتری وارد محیط نرم‌افزار می‌شویم.

 

 اقدام دیگری که ما می‌توانیم انجام دهیم آن است که پلان را بهینه کنیم. برای اینکار:

۱) پلان معماری که در جلسه اول آموزش ایتبس به‌صورت رایگان برای شما قرار داده‌ایم را وارد محیط نرم‌افزار کنید.
۲) پلان را Select کرده و دستور PURGE را تایپ کرده و Enter بزنید.
۳) تمامی All Items ها را زده و PURGE All را انتخاب می‌کنید.
۴) سپس روی Close کلیک کنید.

دستور Purge چه کاری در نرم‌افزار اتوکد انجام می‌دهد؟

اگر بخواهیم خیلی ساده توضیح دهیم، دستور Purge لایه‌ها، استایل‌ها و . . . هر آن چیزی که در فایل اتوکد ما بدون دلیل ساخته شده باشد را پاک می‌کند و باعث پایین آمدن حجم فایل اتوکد می‌شود. مثلا ما یک لایه‌‎ای می‌سازیم ولی چیزی داخل آن لایه ترسیم نمی‌کنیم و همانطور رهایش می‌کنیم. این لایه حجمی به حجم کلی فایل ما اضافه می‌کند که اگر دستور Purge را اعمال کنیم این لایه را پاک می‌کند و حجم کلی فایل را پایین می‌آورد.

دستور Purge در اتوکد بیشتر در پروژه هایی که دیتیل های زیاد و . . . ( در کل پروژه های سنگین ) دارند ، به چشم می آید ، چرا که یکباره حجم فایل ۱۰۰مگابایتی پروژه را به ۷۰مگابایت کاهش می دهد ، ولی در پروژه ها و فایل های کوچک تر طبیعتا این اعداد ارقام اسکیل کوچک تری دارند.

 

 دستور دیگری نیز به نام OVERKILL نیز وجود دارد. کل Itemsها را Select کرده وEnter بزنید. در پنجره باز شده تمامی Object ها را فعال کرده و OK کنید.

هنگام ترسیم و ویرایش فایل‌های اتوکد ممکن است بعضی از خطوط، بلاک‌ها و یا سایر آبجکت‌ها روی هم تکرار شده باشند و علاوه بر ازدیاد حجم فایل، باعث برخی مشکلات در ادامه ترسیم و یا ویرایش ترسیمات شوند. برای پاک کردن این ترسیمات که روی هم تکرار شده‌اند از دستور Overkill استفاده کنید تا به راحتی غالب آن‌ها را حذف کنید! این دستور در پروژه‌های بسیار بزرگ، کاربرد زیادی دارد.

برای شروع کار ابتدا اطلاعات عمومی پروژه یا همان شناسنامه پروژه را مانند شکل زیر تکمیل کنید. اطلاعات سازه خود را به کمک پلان اتوکد وارد جدول کنید. بعد از آن که اطلاعات عمومی پروژه مان را نوشتیم به سراغ نقشه های معماری پروژه می رویم.

می‌توانید نوع خاک استفاده شده را از طریق اطلاعاتی که نظام مهندسی در اختیار شما قرار می‌دهد، متوجه شوید.

گام‌به‌گام مراحل کنترل پلان معماری در اتوکد:

۱) در پلان موقعیت ابعاد ساختمان، همجواری همسایه، محل قرارگیری ساختمان و درز انقطاع را بررسی کنید.
برای بررسی درز انقطاع به تعداد طبقات ساختمان توجه کنید. در این پلان تعداد طبقات ما کمتر از ۸ طبقه می‌باشد. در نتیجه درز انقطاع برابر است با پنج‌هزارم ارتفاع آن طبقه از روی تراز پایه. همچنین می‌توانستیم درز انقطاع را در حیاط لحاظ نکنیم. ابعاد ساختمان را به‌راحتی با انجام دستور Dimension  به‌دست آورید.

 

۲) کاربری طبقات زیرزمین و روی زمین را از روی پلان معماری در اتوکد چک کنید.
کاربری پلان ما مسکونی و در زیرزمین تنها پارکینگ داریم.

اگر زيرزمين پاركينگ باشد ،بهتر است دستگاه پله و آسانسور در انتهاي بنا و سمت ديوار هسايه باشد.

پاركينگ باید داراي دسترسي مستقيم به طبقات (از طريق راه‌پله يا آسانسور) باشد.

 

۳) راه ارتباطی بین طبقات، ابعاد چاله آسانسور و دستگاه راه‌پله، شانه‌گیر بودن و یا نبودن دستگاه راه‌پله را بررسی کنید.
در پلان معماری ما در اتوکد از دستگاه‌راه پله دو رمپه، آسانسور (ابعاد آسانسور مناسب برای ۴ نفر می‌باشد) و رمپ استفاده شده است. با توجه به اینکه ستون‌ها در خارج از دستگاه راه‌پله قرار گرفته‌اند، دستگاه راه‌پله شانه‌گیر نمی‌باشد. با استفاده از دستور Dimension ابعاد دستگاه راه‌پله را بررسی می‌کنیم.

هنگامي كه طبقات ديگر ساختمان به وسيله پله ها از پاركينگ خودروها قابل دسترسي باشد بايد بين فضاي پلكان و پاركينگ يك در جداكننده در نظر گرفته شود.

 

۴) رمپ را از نظر سازه‌ای و یا غیرسازه‌ای، مستقیم و یا مدور بودن بررسی کرده و شیب و عرض رمپ را چک کنید.
در پلان معماری در اتوکد، ما یک رمپ مستقیم غیر سازه‌ای داریم. با توجه به اینکه رمپ ما دو – طرفه است، عرض ورودی آن بیشتر از ۳٫۵ متر است و مشکلی ندارد.

درصورتي كه حياط داشته باشيم ،بهتر است رمپ داخل حياط طراحي شود.

 

۵) فضاسازی ساختمان را بررسی کنید.
به‌عنوان مثال فضای بین دو ستون باید بیشتر از ۲٫۵ متر باشد. بهتر است ستون‌ها در دیوارها و فضای کمدها قرار گرفته باشند و یا شروع کننده یک دیوار داخلی باشند. همچنین باز شونده‌ها را نیز بررسی کنید.

 

۶) در ادامه بررسی کنید که آیا اطراف ساختمان و دستگاه راه‌پله ستون وجود دارد یا خیر؟

 

۷) در آخر ضوابط پارکینگ را چک کنید.

ابعاد بین ستون‌ها و فضای پارکینگ برای ورود و خروج راحت خودروها را بررسی کنید.

اگر دوطرف پارکینگ دیوار باشد عرض ۵متر باید در نظر گرفته شود.
اما اگر یک طرف پارکینگ دیوار و طرف دیگر ستون باشد عرض ۴٫۷۵ در نظر گرفته می شود.

 

یکی از پیش‌بینی‌های آینده مهندسی عمران :

زمانیکه در مورد کنترل پلان معماری در اتوکد صحبت می‌کنیم جای دارد که یک پیش‌بینی را هم انجام دهیم که شاید به مسیر بهتر شما در رشته مهندسی عمران کمک کند.

قبل از اینکه در مورد این موضوع صحبت کنیم قصد داریم تا شما را با مفهومی به نام BIM آشنا کنیم! کلمه BIM مخفف عبارت Building Information Modeling می‌باشد و به معنای مد اطلاعات ساختمان است. و از سه واژه تشکیل شده است :

1. مدل‌سازی: منظور از عبارت مد‌ل‌سازی به تصویر کشیدن گوشه‌ای از واقعیت است و هرچه این تصویر به خود واقعیت نزدیک‌تر باشد، ارزش آن مدل‌سازی بیشتر است. (مثلا زمانیکه ما در این جلسه در مورد کنترل پلان معماری در اتوکد صحبت می‌کردیم، گوشه‌ای از واقعیت را در نرم‌افزار اتوکد به تصویر کشیده بودیم.)
2. اطلاعات: به مجموعه اطلاعاتی که در یک سازه مورد نیاز است و یا اطلاعاتی که از یک حل حاصل می‌شود اطلاق می‌شود.
3. ساختمان

BIM یک نرم افزار نیست , BIM یک علم هست.
همونطور که معماری یک علم است و یکی از نرم افزارهای اصلی معماری اتوکد هست ,BIM هم دقیقا به همین شکل هست.
اگر طراحی سازه یک علم باشد , ایتبس یک نرم افزار طراحی سازه هست.
BIM یک متود از بررسی و مطالعه قدم به قدم قسمت های مختلف ساختمان هست که به ما کمک میکند؛فرآیند ساخت , متره کردن , ترسیم نقشه ها و اضافه کردن پارامترهای مختلف در حین انجام پروژه و کارهای زیاد دیگری رو انجام دهیم.
BIM در واقع در نهایت یک ماکت دیجیتال از پروژه را به ما می دهد.
BIM مجموعه ای از مدل اطلاعات ساختمان می باشد که در سه بخش عمران , معماری و سازه می باشد , این سه بخش به صورت کامل در طول فرآیند ساخت برای تیم اجرایی درگیریهای زیادی را ایجاد میکند ولی با استفاده از تکنولوژی بیم و داشتن یک مدل که همه تداخلات آن بر طرف شده و نقشه های کاملی را از کل مسیر پیش رو به ما می دهد قطعا کار ما راحت تر خواهد کرد.
متره در BIM یکی از نکاتی فوق العاده مهمی است که باید آن را در نظر گرفت.
BIM بر خلاف نرم افزارهای گرافیکی مثل تری دی مکس و مایا که نرم افزارهای گرافیکی هستند بیشتر جنبه ی مهندسی و عددی دارد تا گرافیکی به همین دلیل بخش مدلسازی آن باید با دقت زیادی انجام شود.
یکی از متودهای روز دنیا می باشد که قدمت چندان زیادی ندارد.که مواردی که ذکر شد را بتواند در درون خود جای دهد.
یکی از ویژگی های مهم BIM در نظر گرفتن زمان و ترکیب آن با بخش های مختلف ساختمان می باشد.

به زبان خودمانی BIM چیست؟

طراحی ساختمان و سازه‌ها در روش قدیمی تا حد زیادی متکی بر نقشه‌ها و تصویرهای دوبعدی بوده است. اما روش BIM و یا مدل‌سازی اطلاعات ساختمان باعث گسترده‌تر شدن سبک و روشی جدید، یعنی افزایش سه بعد فضایی اولیه (عرض، ارتفاع و عمق)، زمان به عنوان بعد چهارم (۴D) و هزینه به عنوان بعد پنجم (۵D) و غیره شد؛ بنابراین BIM چیزی بیش از هندسه را پوشش می‌دهد. کما اینکه روابط فضایی، تجزیه و تحلیل نور، اطلاعات جغرافیایی و مقدار و خواص اجزای ساختمان نیز جزئی از آن به حساب می‌­آید.

در این جلسه آموزشی ما در مورد کنترل پلان معماری در اتوکد صحبت کردیم و فضای دو بعدی نرم‌افزار را ملاک دادیم. درجلسات بعد زمانیکه مدل‌سازی خود را شروع می‌کنیم به سراغ نرم‍‌افزار ایتبس می‌رویم. ولی دوستان عزیز دانستن این نکته اهمیت دارد که در آینده‌ای نه چندان دور ما باید نرم‌افزارهایی مثل ایتبس را کنار بگذاریم و به سراغ نرم‌افزارهایی برویم که بر مبنای BIM استوار است. در انتهای این نوشته و در ادامه پیش‌بینی خودم قصد داریم تا شما را با دو واژه روبوت استراکچر و رویت استراکچر آشنا کنم؛ به روشنی روز برایم روشن است که آینده مهندسی عمران چه در داخل ایران و چه در خارج از ایران در گرو این موضوع می‌باشد.

 

دوستان عزیز همانطور که مشاهده کردید کنترل پلان معماری در نرم‌افزار اتوکد به همین راحتی است و تنها نیاز به بررسی نکات خاصی دارد. ب شما پیشنهاد می‌کنم دوره صفر تا صد کنترل پلان معماری  که اولین بار در کشور ارائه شده را مشاهده کنید تا به نکات ارزشمندی دست پیدا کنید.